Topluma açık alanlarda, fabrikalarda, ofislerde veya evlerde; giderek artan sayıda elektrikli ve elektronik cihaz ve sistem ile çevriliyiz. Bu cihazların birçoğu, potansiyel riskleri tolere edilebilir bir seviyeye indirmek için, gerektiğinde aktif hale gelen yapısal güvenlik mekanizmalarına sahip değilse; insanlara, hayvanlara veya çevreye zarar verebilirler.
Fonksiyonel güvenliğin amacı, riski tolere edilebilir seviyeye getirmek ve azaltmaktır. Ancak sıfır risk diye bir şey yoktur. Fonksiyonel güvenlik, verilen bir olayın olma olasılığı ve ne kadar şiddetli olacağı ile ilgili riskleri ölçer.
Endüstriyel tesisler için fonksiyonel güvenlik ise; hem fabrikada hem de kimyasal tesis içinde ve sahada tehlikeli endüstriyel süreçlerdeki doğal riskleri azaltmanın en iyi yoludur.
SIL, Safety Integrity Level (Güvenlik Bütünlük Seviyesi)'ın kısaltmasıdır, SIS (Güvenlik Enstrümanı Sistem) için gereksinimleri ölçmek ve nitelendirmek için kullanılan bir fonksiyonel güvenlik sistemidir ve kabul edilebilir bir seviyeye kadar risk azaltma anlamına gelmektedir.
Bir Güvenlik Enstrümanı Sistemi (SIS), bir veya daha fazla Güvenlik Enstrümanlı Fonksiyonu (SIF) uygulamalarında kullanılmak üzere tasarlanan bir sistemdir.
SIL, Güvenlik Enstrümanı Fonksiyonu tarafından sağlanan risk azaltma miktarının bir ölçüsü olup, SIL 4 en yüksek güvenlik bütünlüğüne ve SIL 1 en düşük seviyesine sahiptir. Aşağidaki tablodaki üç sütun da güvenliği tanımlar - hepsi matematiksel olarak ilişkilidir.
Safety Integrity Level (SIL) |
Safety Availability |
Probability of Failure on Demand Avg. |
Risk Reduction Factor (RRF) |
SIL 4 |
>99,99% |
0,0001 to 0,00001 |
10.000 to 100.000 |
SIL 3 |
99,90% to 99,99% |
0,001 to 0,0001 |
1.000 to 10.000 |
SIL 2 |
99,00% to 99,90% |
0,01 to 0,001 |
100 to 1.000 |
SIL 1 |
90,00% to 99,00% |
0,1 to 0,01 |
10 to 100 |
Spesifik bir SIL seviyesi uygulaması düşünüldüğünde, A Tipi “Basit” bir cihaz tanımlanmış bir SFF (Safety Failure Fraction) derecesine ulaşmalıdır.
Safety Failure Fraction (SFF) |
Hardware Fault Tolerance (HFT) for Type A Device |
||
0 |
1 |
2 |
|
< 60% |
SIL 1 |
SIL 2 |
SIL 3 |
≥ 60% |
SIL 2 |
SIL 3 |
SIL 4 |
≥ 90% |
SIL 3 |
SIL 4 |
SIL 4 |
≥ 99% |
SIL 3 |
SIL 4 |
SIL 4 |
Sonuç olarak; EIC EN 61508 (Güvenlikle ilgili elektrikli veya elektronik veya programlanabilir elektronik sistemlerde fonksiyonel güvenlik) ve IEC EN 61511 (Fonksiyonel güvenlik - Proses endüstri sektörü için güvenlik entrümanlı sistemler) serisi standartlar, ‘BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK, ‘ÇALIŞANLARIN PATLAYICIORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK’ ve ‘6331 sayılı İŞ SAĞLI VE GÜVENLİĞİ KANUNU’ doğrultusunda, tehlikeli durumlar için Kantitatif risk değerlendirilmelerinin yapılması ve risklerin kabul edilebilir seviyelere çekilmesi gerekmektedir. Analizler doğrultusunda, oluşabilecek tüm riskler değerlendirilerek, fonksiyonel güvenlik ihtiyaçları ve gerekli olup olmadığı tespit edilmelidir. Gerekli olması durumunda, IEC, EN 61508 61511 serisi standartlar doğrultusunda tasarım aşamasından itibaren bütün tehlikeli durumlar için, gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Endüstriyel Tesislerde Temel Yangın Riskleri »
Endüstriyel Tesislerde Acil Anons ve Sesli Tahliye Sistemleri »