Adnan Menderes Havalimanı Dış Hatlar Terminali, Yap İşlet Devret modeli ile gerçekleştirilmiş ve 2006 yılı Eylül ayında hizmete girmiştir. Terminalin can ve mal güvenliğinin sağlanması için yangın alarm ve duman kontrol sisteminin malzeme temini, mühendislik hizmeti ve uygulamasını gerçekleştirdik.
108.000m²’lik terminal binası ve 70.000m²’lik katlı otopark alanına sahip olan havalimanı, Türkiye’deki büyük havalimanları arasında yerini almıştır. Yıllık ortalama 5 milyon yolcu kapasitesi, 130 uçuş noktası ve 45 ülkeye olan bağlantısı ile İzmir ve Ege Bölgesi için turizm ve ticaretin güçlenmesi açısından oldukça önemli bir konumda bulunmaktadır. 2006 TUSCA (Türk Yapısal Çelik Derneği) ve 2007 yılı ECCS (European Still Design Award) birincilik ödülleriyle, mimari açıdan kendini ispatlamıştır.
Yine Dış Hatlar Terminali ile bir bütün halinde inşa edilen Yeni İç Hatlar Terminali de 2014 yılında hizmete girmiştir. Bu projede de terminalin can ve mal güvenliğinin sağlanması için yangın alarm ve duman kontrol sisteminin malzeme temini, mühendislik hizmeti ve uygulamasını gerçekleştirdik. Yeni İç Hatlar Terminalinin birleştirilmesi ile tüm güvenlik ve teknik yönetimi de tek bir merkezden yapılmaya başlanmıştır.
Yeni İç Hatlar Terminali yaklaşık 200 bin metrekare kapalı alana, yaklaşık 300 bin metrekare inşaat alanına sahiptir. Terminal yılda 25 milyon yolcuya hizmet verebilecek büyüklükte inşa edilmiştir. 64 adet Check-in kontuarı, 40 adet asansör, 30 adet yürüyen merdivene sahip proje kapsamında 2537 araçlık kapalı otopark ve 3 bin araçlık açık otopark da yapılmıştır.
Ayrıca, yeni terminalde kullanılan ısı pompaları, yağmur hasat sistemleri, gri su kullanım sistemi, güneş kollektörleri ve trijenerasyon santraliyle enerji tüketimi ve su harcaması en aza indirilirken atık yönetimi de verimli bir şekilde gerçekleştiriliyor. Terminal, doğalgazdan elektrik üretirken ısıtma ve soğutma enerjisini de ortaya çıkaran bir trijenerasyon tesisine sahip. Bu özelliklere sahip İzmir Adnan Menderes iç hatlar terminali, ABD Yeşil Binalar Konseyi’nin (USGBC) Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik Sertifikası’na (LEED) sahip Türkiye’nin ilk terminal binası oldu. Terminal binası dünya genelinde de bu sertifikaya sahip 10 havalimanı terminali arasında yer almaktadır.
Adnan Menderes Dış Hatlar Terminali ve Katlı Otoparkı yangın alarm ve duman kontrol sistemi, IC İçtaş İnşaat ile yapılan sözleşme kapsamında projenin, malzeme temini, mühendislik hizmeti ve uygulamaları EEC tarafından yapılmıştır.
Uygulamalarda, EN54-14 Avrupa standardına uygun çalışmalar yapılmıştır.
Adnan Menderes Havalimanı Dış Hatlar ve İç Hatlar Terminalleri ile Katlı Otoparklarında Yangın Alarm Sistemini ve Duman Kontrol Sisteminde kullanılan cihazlar, EEC’nin kalite ve tecrübesi ile sunduğu, UTC Fire & Security bünyesindeki Edwards Signature Serisi ürünleri arasından seçilmiştir. Signature Serisi, yüksek teknolojiye sahip, mikroişlemci kontrollü ve algoritma tabanlı olan yani uzun test süreçleri sonunda elde edilmiş yangın algoritmalarıyla karar verme yetisine sahip algılama elemanlarını içermektedir.
Dış Hatlar kısmında 9 adet EST3 Serisi Network Yangın Alarm Paneli (44 loop-döngü, 11.000 adres kapasitesi ile) network olarak çalışmaktadır. Benzer şekilde İç Hatlar kısmındaki ise 12 adet EST3 Serisi Network Yangın Alarm Paneli (91 loop-döngü, 22.750 adres kapasitesi ile) network olarak çalışmaktadır.
Bu kapasiteler içinde Dış Hatlar Terminal Binası kapsamında 4000’e yakın algılama noktası ve yine 4000’e yakın izleme/kontrol noktası bulunmakta iken İş Hatlar Terminal Binası kapsamında 6000’e yakın algılama noktası ve yine 7000’e yakın izleme/kontrol noktası bulunmaktadır. Terminal Binaları kapsamında bazı özel alanlarda kullanılmakta olan toplamda 100’den fazla adette olan Xtralis OSID Açık Alan Duman Dedektörleri ve 20’den fazla sayıda olan Xtralis VESDA Hava Çekmeli Hassas Duman Algılama Dedektörleri ile koruma sağlanmaktadır. Bu iki kapsamdaki sistem, tek ve bir bütün sistem olarak tek bir noktadan yönetilmektedir. Böylece toplamda 10.000 civarında algılama noktası ve 11.000 civarında da izleme/kontrol noktası kapasitesine ulaşmıştır.
Tüm sistem Havalimanı Ortak Operasyon Merkezinde bulunan EST3 Yangın Alarm Kontrol Paneli ve FireWorks Grafik İzleme Yazılımından 7/24 izlemekte ve kontrol edilmektedir. Tüm yangın alarm kontrol panelleri kendi aralarında fiber optik kablo altyapısı üzerinden ve EST3 fiber optik dönüştürücüler kullanılarak aynı network üzerinde “peer to peer” yani birbirinin eşleniği olarak çalışmaktadır. Grafik İzleme Yazılımı iki notada yedeklenmekte ve herhangi bir olası hatada sistemin grafik izleme ve raporlama işlevlerinde kesintisiz çalışma sağlanmış olmaktadır.
Bunun yanında havalandırma sisteminin acil durum yönetimi yangın alarm sistemi panel networkündeki bir nokta gibi tam entegre çalışan Duman Kontrol Paneli’lerinden yapılmaktadır. Havalimanı Ortak Operasyon Merkezinde tesis edilmiş olan Duman Kontrol Panelleri ile manuel kontrol imkanı sağlanan Duman Kontrol Sisteminden, toplamda 130’un üzerinde sayıda olan tüm klima santrali, tüm duman tahliye fanları, 700’ün üzerinde sayıda olan yangın damperinin kontrolü ve durum izlemesi yangın senaryosuna uygun şekilde gerçekleştirilmektedir.
Bu büyüklükte ve tek bir omurga üzerinde çalışan bir yangın alarm ve duman kontrol sistemi, Türkiye’de kurulu bulunan sistemler ile kıyaslandığında ilk sıralarda yer almaktadır.
Yangın algılama ve alarm sistemi, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve EN54-14 uyarınca oluşturulan acil durum senaryosuna bağlı olarak tüm mekanik – elektromekanik sistemler ile tam entegre olarak çalışmaktadır.
Bu entegrasyon kapsamında Duman Kontrol Sisteminin acil durumda yönetimi, havalandırma sisteminin parçası olan klima santralleri, yangın damperleri, duman tahliye fanları ve merdiven basınçlandırma fanlarının kontrolü ile gerçekleştirilmekte ve yangın durumu olan mahaldeki dumanın diğer güvenli bölgelere yayılmadan binadan tahliyesi sağlanmaktadır. Aynı zamanda insanların güvenli tahliyesi için kaçış yolları olan merdivenlerin duman açısından temiz kalması amacıyla tesis edilmiş olan merdiven basınçlandırma fanlarının kontrolü sağlanmaktadır.
Sulu Söndürme Sistemindeki akış anahtarlarının, hat kesme vanalarının ve pompaların durumları Signature Serisi tek kanallı kontak izleme modülleri ile sürekli izlenerek, gerçek bir yangın durumuna gelmeden sistemin sağlıklı ve çalışmaya hazır olup olmadığı denetlenirken diğer yandan acil durumda sulu söndürme sisteminin çalışması izlenmektedir.
Asansörlerin yangın durumunda zemin kata çağırılması, eğer bu esnada zemin katta yangın varsa alternatif olarak seçilmiş bir başka kata yönlendirilmesi ve yürüyen merdiven ve yürüyen bantların durdurulması gibi kontroller de ilgili sistemler ile entegrasyon kapsamında, yine Signature Serisi kontrol modülleri tarafından otomatik olarak yapılmaktadır.
Kartlı Geçiş Kontrol Sisteminde bulunan, kaçış yollarındaki kapıların kilitlerinin açılması ve turnikelerin kollarının serbest bırakılması gibi kontroller yangın senaryosuna bağlı olarak yangın alarm sisteminin üzerinden sağlanmaktadır.
Seslendirme sistemi üzerinden yapılan sesli tahliye anonsunun, insanların doğru ve hızlı bir şekilde tahliyesi için kontrolü yangın alarm sistemi ile sağlanmaktadır.
Çeşitli kritik mahallerde tesis edilmiş olan gazlı söndürme sistemlerinin alarm ve arıza durumları yine sürekli olarak yangın alarm sistemi tarafından denetlenmektedir.
Bunların yanında doğalgaz gaz kesme vanalarının kontrolü yine yangın alarm sistemi ile yapılmaktadır.
Yangın alarm sisteminin izleme ve kontrolü için Terminal Operasyon Merkezi’nde tesis edilmiş bir Grafik İzleme Bilgisayarı ve FireWorks Grafik İzleme Yazılımı bulunmaktadır. FireWorks Grafik İzleme Yazılımı, EST3 Paneli ile kullanıcı arasındaki veri iletişimini sağlayan bir arayüz programıdır.
Bu yazılım sayesinde yangın alarm sistemi tarafından izlenip kontrol edilen tüm cihazlar mimari planlar üzerinde grafik olarak görülebilmekte, olası alarm durumlarında ilgili kısımların mimari planlarına hızlı ulaşım ve planlar üzerinde detaylı inceleme yapma imkanı bulunmaktadır.
Duman Kontrol Sistemi’nin yönetimi, havalandırma sistemini teşkil eden klima santralleri, yangın damperleri, duman tahliye fanları ve merdiven basınçlandırma fanlarının kontrolü ile gerçeklenmektedir. Aynı zamanda insanların güvenli tahliyesi için kaçış yolları olan merdivenlerin duman açısından temiz kalması amacıyla tesis edilmiş olan merdiven basınçlandırma fanlarının kontrolü sağlanmaktadır.
Projeye özgü özel tasarım süreci sonunda, mevcut mekanik sisteme ait ekipmanların ne şekilde yönetileceği, yangın senaryolarına göre belirlenmektedir. Özel olarak imal edilen Duman Kontrol Panosu, sac gövdeler üzerine yapıştırılan ve özel malzemeden yapılmış mekanik kesit planında, kontrol noktası oluşturan mikro pako şalterlerin ve durum izlemesinin sağlanması için led lambaların monte edilmesi ile modüler yapıda oluşturulmuştur. Kontrol ve kumanda işlevleri, yangın alarm sistemindeki network panel gibi çalışan ve sac panelin arkasına monte edilen işlemcileri (CPU) ile sağlanmaktadır.
Bu proje de olduğu gibi, Edwards EST3 Signature Serisi cihazlardan oluşan sistemler, cihaz sayısının çokluğu yanında çok sayıda panelin network çalışmasına gereksinim duyulan, büyük yapıdaki duman kontrol sisteminin yönetildiği aynı zamanda da diğer sistemler ile entegrasyonun yoğun ve önemli olduğu projelerde eşsiz çözüm olanakları sunmaktadır.
