Bir önceki yazımızda Temiz Gazlı Otomatik Yangın Söndürme Sistemlerinin kullanım alanlarını ve periyodik test ve bakımlarının neden gerekli olduğunu irdelemiştik. Bu bölümde mekanik aksamla ilgili test ve bakımlarda yapılması gerekenleri ele alacağız.
TS EN 15004-1 standardı silindirlerin gaz miktarı ve basınç seviyesi kontrollerinin en az 6 ayda bir kez gerçekleştirilmesi gerektiğini öngörüyor. Söndürücü gazın sıvı formda depolandığı FM-200 ve Novec 1230 gibi sistemlerde silindir basınç seviyesi manometreden okunur. Basınç kaybı %10'dan fazla ise silindirin yeniden basınçlandırılması gerekir.
Zaman içinde silindirlerdeki söndürücü gazın bir miktarı dışarı kaçabilir. Oluşan gaz kaçağı asıl dolum miktarının %5'inden fazlaysa silindirin yangını söndürmede etkisiz kalacağı ve yeniden doldurulması gerektiği kabul edilir.
Gaz miktarının tespiti için iki yöntem kullanılır. İlk yöntemde sistem devre dışı bırakıldıktan sonra silindirler sökülüp tartılır ve sonra tekrar yerlerine monte edilir. Bu yöntemin dezavantajları mahalin ölçüm sırasında korumasız kalması ve işçilik maliyetlerinin yüksek olmasıdır. İkinci yöntemde ise ultrasonik seviye ölçüm cihazı kullanılarak sıvı formdaki söndürücünün silindir içindeki seviyesi tespit edilerek gazın miktarı hesaplanır. Saniyeler içinde gerçekleştirilebilen bu işlem hem düşük bütçeli, hem de güvenli bir alternatif niteliğindedir.
Inert gazlı söndürme sistemlerindeyse söndürücü, gaz formunda depolandığından manometreden basınç değerinin okunması hem miktar hem de basınç seviyesini tespit etmek için yeterlidir.
Silindirlerin periyodik test ve muayeneleri ulusal basınçlı kaplar yönetmeliğine uygun olarak gerçekleştirilir. Buna göre silindirlerin hidrostatik testleri işletme basıncının 1,5 misli kullanılarak yapılmalı ve testten geçemeyen silindirler imha edilmelidir. Sıvı formunda depolanan söndürücü gazlar test öncesinde ayrı bir kaba alındıktan sonra test bitiminde tekrar silindire doldurulur. Gaz formunda depolanan söndürücüler ise doğrudan atmosfere boşaltılır.
Oda sızdırmazlık testlerine daha önceki bir blog yazımızda değinmiştik.
Oda sızdırmazlık testinin yalnızca sistem devreye alınmadan önce yapılması ise yeterli değildir. Odada meydana gelebilecek büyüme ve küçülmeler, korunan ekipmanların değişimi ve sonradan oluşabilecek kaçak noktaları, söndürme sistemini yetersiz kılar. Bu nedenle kurulumun ardından senede en az bir defa hacimle ilgili yapısal kontrollerin yapılması ve oda sızdırmazlık testinin tekrarlanması gerekir.
Sistemin bütünüyle beraber, kullanılan hortumların da senede bir defa gözle kontrollerinin yapılması gerekir. Hortumlarda herhangi bir hasar göze çarparsa mutlaka yenileri ile değiştirilmelidir.
Bir sonraki yazımızda söndürme sistemine ait algılama ve kontrol ekipmanlarının test ve bakımlarının nasıl yapılması gerektiğini ele alacağız.
