Bir binanın bütün bölümlerinde yaşayanları yangından veya benzer acil hallerden haberdar etme işlemlerinin sesli ve ışıklı uyarı sistemleriyle yapılması gerekliliği, yürürlükte olan Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik-2015’te beşinci kısım dördüncü bölümde Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri başlığı altında madde 81’de tanımlanmıştır.
Ayrıca sesli ve ışıklı uyarı cihazlarının birlikte kullanılmama istisnaları da belirtilmiştir.
Seçilecek sesli uyarı cihazına göre ses hesapları yapılırken yine aynı maddede belirtilen minimum gereksinimler dikkate alınmalıdır.
Sesli uyarı cihazlarının ses seviyesinin, binanın her yerinde 1,5m yükseklikte ortalama ortam ses seviyesinin 15db üzerinde olması gerekir. Uyuma maksatlı bölümler ve banyo ve duşlarda, ses seviyesinin en az 75db olması gereklidir. Ayrıca sesli uyarı cihazlarının 3m uzaklıkta en az 75db ve en çok 120db ses seviyesi elde edebilecek özellikte olması şarttır.
Yönetmelikte aşağıdaki yapılarda anons sistemi kurulması mecburi tutulmuştur.
Acil anons sistemi olan hacimlerde ayrıca sesli uyarı sistemi konulması gerekli değildir.
Acil Anons Nedir? Genel Seslendirmeden Farkı Nedir? »
Işıklı uyarı cihazlarının planlama tasarım ve kurulumu ile ilgili gereksinimleri belirleyen EN54-23 uyarınca üreticiler, ürünlerinin montaj yüksekliklerini ve kapsama alanlarını belirtmek zorundadır.
Üreticiler, ışıklı uyarı cihazı için istenen minimum aydınlatma miktarın olan 0,4lux veya 0,4lm/m²’yi sağlayan kapsama alanı değerlerini metre cinsinden verirler.
Duvar montaj tipi, tavan montaj tipi ve açık alan montaj tipi olmak üzer 3 farklı kategori bulunmaktadır.
Duvar montaj tipi cihazlar dikdörtgenler prizması şeklinde ışık yayılımı sağlarlar. Kapsama alanları aşağıdaki şekildedir.
W – x – y,
EN54-23 tarafından izin verilen minimum montaj yüksekliği 2,4m’dir.
Örneğin,
W – 3 – 9 şeklinde tanımı yapılmış bir cihaz için, 2,4m (minimum yükseklik) ile 3m (x ile tanımlanan) montaj yüksekliğine monte edilebilen ve maksimum 9m (y ile tanımlanan) kare taban alanını kapsayacak duvar tipi (W ile tanımlanan) bir cihazı belirtmektedir. Bu şekilde tanımlanan bir cihaz 9m x 9m = 81m²’lik kare bir ofis alanını etkin olarak kapsayabilir.
Tavan montaj tipi cihazlar silindir şeklinde ışık yayılımı sağlarlar. Kapsama alanları aşağıdaki şekildedir.
C – x – y,
Tavan montaj tipi cihazlar için tanımlanan (üretici tarafından) maksimum montaj yüksekliği 3m, 6m veya 9m’dir.
Örneğin,
C – 3 – 15 şeklinde tanımı yapılmış bir cihaz için 3m (x ile tanımlanan) montaj yüksekliğine monte edilebilen ve maksimum 15m (y ile tanımlanan) dairesel çapta taban alanını kapsayacak tavan tipi (C ile tanımlanan) bir cihazı belirtmektedir. Burada belirtilen kapsama alanı dairesel olarak belirtilmiştir fakat çoğu bina kare yapıdadır, dolayısıyla kare taban alanının tamamı kapsanacak şekilde dairesel kapsama alanına uyarlanmalıdır.
Yukarıdaki gibi tanımlanan bir cihaz (15/1,414)m x (15/1,414)m = 112m²’lik kare bir ofis alanını etkin olarak kapsayabilir.
Açık alan tipi cihazlar için standartlarda montaj yüksekliğine ilişkin bir kısıtlama belirtilmediğinden üreticiler ürüne göre belirli montaj yüksekliğine dair özel kapsama hacmi ve kapsama şekli belirtebilmektedir. Açık alan tipi cihazlar duvar montaj ve tavan montaj tipi cihaz sınıflarıyla uyumlu olmamakla birlikte belirtilen mesafeler için 0,4lux aydınlatma seviyesine sahip olmalıdırlar. Üreticinin belirttiği özellikler aşağıdaki bilgileri içerir.
