Bir işletmede en can sıkıcı durumlardan birisi yangın alarm sisteminin sürekli hatalı alarmlar üretmesidir. Kendinizi böyle bir işletmedeki bir güvenlik personelinin yerine koyun. Normalde sistemden bir ön alarm bilgisi geldiğinde sahaya intikal edip gerçekten yangın olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. Ancak o kadar sık hatalı alarm bilgisi geliyor ki, bir süre sonra gelen tüm ön alarmların hatalı olduğu ön kabulüyle bu alarmları önemsemiyor ve kontrol için sahaya gitmiyorsunuz. Hatta çok sık gelen hatalı alarmlardan bunalıp, sistemi kısmen veya komple devreden çıkarma kararı alıyorsunuz. Bir işletmedeki yangın alarm sisteminin bu şekilde “yalancı çoban” durumuna düşmesi, ve hatta devreden çıkarılması, gerçekten çıkacak bir yangında, zamanında tahliye ve müdahale yapılamaması sonucu can ve mal kaybı riskini de beraberinde getireceğinden, asla olmaması gereken bir durumdur.
hatalı alarmların oluşmasındaki ana etmenlerdir.
Daha detaylı olarak hatalı alarmların sebeplerine dair birkaç örnek aşağıda listelenmiştir:
Havada toz, kir, buhar gibi partiküllerin bulunduğu ortamlarda duman algılaması yapılması, havadaki bu partiküllerin yangın dumanı olarak algılanması sebebiyle hatalı alarmlara yol açabilecektir. Ortamdaki partiküllerin yoğunluğu ve büyüklüğüne bağlı olarak filtre kullanılan aktif hava çekmeli duman algılaması bu hatalı alarm riskini azaltsa da tamamen önüne geçemeyecektir. Bu gibi ortamlarda duman yerine noktasal veya lineer sıcaklık algılaması yapılması veya yangın dumanını diğer partiküllerden ayırabilen UV/IR sensörlü ışın tipi duman dedektörlerinin kullanılması hatalı alarmların önüne geçecektir.
Isı algılaması yapan cihazların, ortam ısısının yangın dışında bir sebeple artmasını, yangından kaynaklı olarak algılaması hatalı alarmlara sebep olmaktadır. Özellikle dışarıya sıcak hava veren ısıtma sistemleri veya ocak, fırın gibi cihazların olduğu alanlarda bu durum meydana gelebilir. Bunun önüne geçmek için, yangın sebepli ısı artışlarını, herhangi başka bir sebeple oluşan ısı artışlarından ayırabilen ve buna göre yangın olup olmadığı kararını verebilen akıllı tip ısı algılama sistemleri kullanmak yerinde olacaktır.
Alev dedektörleri tasarım aşamasında ortam özelliklerine uygun olmayan tipte seçilirse hatalı alarmlara yol açabilirler. Örneğin UV (ultraviyole) sensörlü alev dedektörleri güneş ışığına, kaynak işleminde ortaya çıkan ışığa, yıldırım ışınına, elektrik arkına ve halojen lambaların yaydığı ışığa maruz kaldığında hatalı alarm verebilecektir. UV sensörlü alev dedektörlerini bu gibi risklerin olmadığı iç ortamlarda kullanmak, hatalı alarm riskinin olduğu bu gibi alanlarda ise çok spektrumlu IR alev dedektörlerinin kullanılmak doğru çözüm olacaktır.
Bir yangın durumu olmadığı halde, yangın butonlarına basılması da hatalı alarmların sebepleri arasındadır. Hatalı ve bilinçsiz kullanımdan kaynaklı bu durumun önüne geçmek için tesisteki kişilerin yalnızca alarm durumunda bu butonlara basmaları yönünde bilgilendirme yapılmalıdır. Ayrıca tek hareketle değil, 2 hareketle (cam kırma ve kol çekme gibi) aktive edilen butonlar kullanmak da yanlışlıkla basılmayı engelleyebilecek bir önlemdir.
Bir yangın alarm sistemi sürekli hatalı alarmlar üretiyorsa, üretilen alarmları önemsememek veya sistemi devreden çıkarmak yerine hatalı alarmların sebebini bulmak ve bu sebepleri ortadan kaldırmak gereklidir. Aksi takdirde tesis yangına karşı savunmasız kalacaktır. Örneğin sürekli hatalı alarmın geldiği bölgedeki kablolamanın kontrol edilip, kablolama tesisatında hata olup olmadığına bakılmalı ve varsa ilgili hata düzeltilmelidir.
Yanlış alarmların önüne geçmenin en etkili yolu yangın alarm sistemi ve CCTV sistemi entegrasyonudur. Tesiste bulunan yangın alarm sistemi ile entegre çalışacak IP CCTV sistemi sayesinde, bir yangın ön alarmının oluştuğu noktanın kamera görüntüsü anlık olarak güvenlik görevlisinin ekranına düşebilecektir. Özellikle gelişmiş görüntü analizine sahip kameralar yangın oluşumunu oldukça erken aşamada tespit edebilmektedir. Bu sayede sahaya intikal etmeye gerek kalmadan oluşan alarmın gerçekten bir yangına mı ait olduğu, yoksa hatalı alarm mı olduğu anlık olarak tespit edilebilecektir.
Kurulacak yangın sisteminin tasarımı ve işletilmesinin EN 54-14 Standardı’na ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'e uygun yapılması, kablolama ve tesisatın hatasız olması ve sistemin düzenli bakımlarının zamanında ve eksiksiz yapılması hatalı alarm oluşumunu minimuma indirecektir. Sizin işletmenizdeki yangın alarm sistemi de sık sık hatalı alarm üretiyor mu? Bu duruma karşı aldığınız önlemler ve bulduğunuz çözümler nelerdir?
