Blog

BIM Yazı Dizisi – Bölüm 1

Entegrasyon ve Tesis Yönetimi Haberler
Engin Özer
16 Ekim 2018
BIM Yazı Dizisi – Bölüm 1

BIM nedir ve hangi amaca hizmet eder?

Eskiden Mühendisler çizimlerini T Cetveli ile yapardı. Bilgisayar teknolojilerinin gelişmesi ile 2D çizim programları ile çizimler dijital olarak yapılmaya başladı ve T Cetveli önemini yitirdi. Zamanla bu yazılımlar ihtiyaçlara paralel olarak gelişti ve 3D yazılımlar ile her türlü ürün, yapı ve tesisat üç boyutlu olarak çizilmeye başladı.

Buraya kadar her şey çok güzeldi ama aynı konumda çok sayıda farklı kişi farklı ürün ve tesisatlar çizmesi gerektiğinde ayrı ayrı katmanlara gereksinim duyulmaya başlandı. Bu da sağlandı ama bilgi çok fazlaydı ve okunması gittikçe güçleşiyordu. Ayrıca sistemlerin ortak bilgi paylaşımı yapabileceği bir platform yoktu!

Bu noktada BIM (Bina Bilgi Modellemesi) adında tüm paydaşların ortak olarak kullanabileceği çok boyutlu bir bilgi paylaşım süreci doğdu. Süreç üç boyutlu gibi görünmesine rağmen zaman, doküman, güvenlik, maliyet, geçmiş hareketler vb. çok sayıda boyutu bünyesinde barındırmaktadır.

Günümüzde birçok büyük projede standart olarak kullanımı zorunlu hale geldi.

Ulusal BIM Standartları Enstitüsüne göre BIM, bir tesisin fiziksel ve fonksiyonel özelliklerinin dijital bir temsilidir. Bir BIM, bir tesisin yaşam döngüsü boyunca alınacak kararlar için güvenilir bir temel oluşturan paylaşıma açık bir bilgi kaynağıdır. BIM'in temel dayanak noktası, paydaşların rollerini desteklemek ve yansıtmak için BIM'deki bilgileri eklemek, çıkarmak, güncellemek veya değiştirmek için bir tesisin yaşam döngüsünün farklı aşamalarında farklı paydaşlar tarafından iş birliği yapmaktır.

BIM’de her bir tasarım nesne (object) olarak tanımlanır. Her bir nesne diğer nesneler ile ilişkilendirilir. Bu nedenle bir nesnedeki değişim diğer bağımlı ya da bitişik nesneleri otomatik olarak değiştirir ve ayarlar. Bu özellik ile daha doğru maliyet tahminleri, malzeme takibi ve ürün sipariş zamanlamaları yapılabilir.

Hangi tip projelerde tercih edilir, kullanım alanlarında bir kısıtlama var mıdır?

BIM, irili ufaklı tüm yapı çizimlerinde kullanılabilir. Henüz üreticiler arasında yaygın olmadığından ancak kalbur üstü üreticiler ürünlerinin BIM modellerini yayınlamaktadır. Bu nedenle kendiniz modeller üretmek durumunda kalıyorsunuz, bu da zaman ve maliyet getirmektedir. Ayrıca ürün güncellemeleri ve değişen modellerinde yeni iş yükleri getirmektedir.

BIM ile ilerlemenin projenin uygulama aşamasına sağladığı kolaylıklar nelerdir?

BIM alternatif bir düşünme şeklidir ve satın almalar ve teslimatlar için farklı bir yaklaşım imkânı sağlar. Geleneksel yöntemlerden farklı olarak, ayrı ayrı bilgi havuzlarına ve uyumsuz yazılım teknolojilerine karşı, katılımcıların aynı bilgileri paylaşabilecekleri ve ortak çalışabilecekleri bir platformla bütünleşmelerine imkân veren en iyi araçtır.

Sektörlerde BIM çözümlerinin kullanılması, ortak veri tabanı nedeni ile daha kaliteli iş, eş zamanlı çalışma nedeni ile daha fazla hız ve binaların tasarımı, inşası ve işletilmesi açısından daha küçük bir ekip tarafından yönetilebildiğinden daha düşük maliyetlerle projelerin sonuçlanmasına imkân sağlar.

Dijital olarak bitmiş tasarımı görmenize imkân verdiğinden paydaşların görsel beğenisini dijital ortamda almayı sağlar.

Paydaşlar birbirinden bilgi istemesine gerek kalmaz, doğrudan BIM’den bilgilere bakabilirler.

Projede BIM ile ilerlemenin maliyete olumlu veya olumsuz etkisi görülür mü?

Her türlü yapıda BIM kullanımı verimliliği ciddi şekilde arttırır. Zira proje dijital ortamda mühendisler, danışmanlar, mimarlar, tasarımcılar, taşeronlar, işverenler vb. çok sayıda paydaşın ortak kullanımına açık olduğundan herkes birbirinin çalışmalarını görerek ilerleyebilir ve sahada sıkça karşılaşılan karmaşa meydana gelmeden çözülmüş olur. Bu durum verimliliği 2-3 kat arttırabilmektedir.

Olumsuz tarafı inşaat sektörü için çok yeni olması nedeni ile endüstride standart hale gelmesi zaman alacaktır. Ama bu süreçte bile projelere çok fazla değer katacaktır.