Binada bulunan insanların, oluşan bir durumdan haberdar olmaları için kullanılan sistemler Genel Seslendirme ve Anons Sistemi olarak adlandırılırlar. Eğer bu anons sisteminin yangın ve deprem gibi bir afet durumunda da ayakta kalmaya devam etmesi ve de insana bağlı kalmadan acil durumda da anlaşılır bir anons yapmak için kullanılması düşünülüyorsa bu tür sistemler Acil Anons ve Sesli Tahliye Sistemleri olarak adlandırılırlar.
Genel Anons ve Acil Anons arasındaki temel farklar ortam ses seviyesinin belirli bir değer üstünden anlaşılır anons, denetlenebilirlik, yedek güç beslemesi, yangına dayanıklı tesisat, bu amaçla kullanılabileceğine ve bu niteliklere sahip olduğuna dair sertifikalardan oluşur.
Bir başka deyişle Genel Seslendirme ve Anons Sistemi afet durumlarında çalışma garantisi vermez. Genel bilgilerin anons edilmesini ve/veya fon müzik yayını amacıyla kullanılır. Acil Anons ve Sesli Tahliye Sistemi ise normal işletme durumunda kullanılması zorunlu olmamakla birlikte acil bir durumda ayakta kalmaya devam ederek binadaki insanların sesli olarak yönlendirilmesi suretiyle tahliye edilmesini amaçlamaktadır.
Günümüzde bazı uygulamalarda Acil Anons ve Sesli Tahliye Sistemleri her iki amaçla da kullanılabilmektedir. Ancak tersi kabul edilemez bir durum oluşturur. Yani Genel Seslendirme Sistemleri asla Acil Anons ve Sesli Tahliye Sistemi olarak kullanılamazlar.
Konu acil durumda hayat koruma amacı olunca, Acil Anons ve Sesli Tahliye Sistemleri belirli kurallara uygun olarak tesis edilmelidir.
Her bölge veya ülkede farklı farklı standartlar olmakla birlikte Avrupa Birliği'ne bağlı ülkelerde EN-54-4, EN54-14, EN-54-16, EN-54-24 ve EN-54-32 standartları, İngiltere'de BS-5839-8, BS-EN-60849 standartları, Amerika Birleşik Devletleri'nde NFPA72 ve NFPA101 Uygulama Kodları genel olarak tasarımlarda başvurulan kılavuzlar, standartlar ve yönetmeliklerdir.
Yukarıda belirtilen standartlara ilave ülkemizdeki projelerde acil anons sistemlerinin nerelerde kullanılması gerektiği Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (2015) 81. Madde altında 7. Bölümde açıklanmaktadır.
Ses Seviye Ölçümü: Bir acil anons sisteminin tasarımında ilk adım ortam gürültü ses seviyesi ölçümüdür. Tasarımda baz alınan standartlara göre elde edilecek anons ses şiddetinin değerinin ortam ses gürültü ses şiddetinin belirli miktar üzerinde olması istenir. Bu standartlara göre değişebilir.
Hoparlörler: İkinci adım hoparlörlerin seçilmesi ve yerleştirilmesidir. Kullanılacak mahalin ortam koşullarına uygun tipte olmalıdır. Buna ilave istenilen anons ses şiddetinin dB olarak elde edilmesi için uygun adette ve sıklıkta yerleşimi yapılmalıdır. Hoparlörlerin tükettikleri güç değeri olan Watt değerleri değil ürettikleri ses şiddeti olan dB (desibel) değerlerine göre tasarım yapılmalıdır.
Alarm Zonları: Üçüncü adım ise alarm zonlarının hem tesis koşullarına hem acil kaçış eylem planına hem de tasarım için baz alınan standartlara göre belirlenmesi tamamlanır. Tesisat için de alarm zonu yapısı önemlidir.
Sistem Merkezi: Dördüncü olarak da sistem merkezinin planlanması gelmektedir. Hoparlör adet ve güç değerlerine göre de güç hesapları yapılıp amplifikatörlerin sayı ve sistem Merkezi mimarisi belirlenir. Anons noktası yeri ve sayısı bu aşamada belirlenmelidir. Elektrik kesilmesi durumunda sistem merkezinin enerji ihtiyacını karşılayacak yedek güç kaynakları da temin edilmelidir.
Sertifikasyon ve Dokümantasyon: Son adım olarak da proje ve dokümantasyon mutlaka talep edilmelidir.
Sistemi oluşturan ekipmanların tümünün ilgili standartlara uygun üretildiğinin belgelendirilmesi çok önemlidir. Aksi durumda sistemin çalışma performansı ve acil durumda çalışırlığı garanti edilemez. Örneğin proje EN normlarına göre tasarlanıyorsa hoparlörler için EN54-24, sistem merkezi ekipmanları (kontrol ünitesi, denetleme modülleri, yedek güç kaynağı, amplifikatörler vs.) için EN54-16 sertifikaları talep edilmelidir.
